اگر از والدین در مورد رشد فرزندانشان در زمینه های مختلف بپرسید، آنان اغلب راجع به مهارتهای گفتاری، نوشتاری، حرکتی، رشد جسمی و … صحبت میکنند. اما باید بدانید یکی از مهمترین مسائلی که باید به آن پرداخته شود، رشد روابط اجتماعی کودک است. توانایی ارتباط و تعامل با سایر کودکان و بزرگسالان یک قطعه مهم از پازل رشد شخصیت کودک خواهد بود.
توسعه روابط اجتماعی چیست؟
توسعه روابط اجتماعی به روندی گفته میشود که کودک از طریق آن میآموزد که علاوه بر درک فردیت خود، با دیگران چگونه ارتباط برقرار کند. توسعه روابط اجتماعی اغلب به چگونگی رشد روابط دوستانه و روابط دیگر و همچنین نحوه برخورد کودک با همسالان اشاره دارد.
چرا توسعه روابط اجتماعی کودکان بسیار مهم است؟
رشد روابط اجتماعی در واقع میتواند بسیاری از اشکال دیگر رشد کودک را تحت تاثیر قرار دهد. توانایی او در تعامل سالم با افراد میتواند همه چیز را از یادگیری کلمات جدید به عنوان یک کودک نوپا، تا موفقیت در چالشهای بزرگسالی دستخوش تغییر کند. توسعه روابط اجتماعی سالم میتواند به فرزند شما در موارد زیرکمک کند.
توسعه مهارتهای گفتاری
توانایی ارتباط با سایر کودکان، امکان تمرین بیشتر و یادگیری بهتر مهارت گفتاری را برای کودک فراهم میکند. این یک چرخهی مثبت است. زیرا با افزایش مهارتهای گفتاری، کودک بهتر میتواند با افراد دیگر ارتباط برقرارکند.
افزایش عزتنفس
تاثیر ارتباط با همسالان بر هیچکس پوشیده نیست. کودکان در دنیایی متفاوتتر از بزرگسالان زندگی میکنند. از این رو بسیاری از تجربههای لذتبخش و هیجانانگیز را با دوستان خود به دست میآورند. هنگامی که کودک خردسال قادر به ارتباط برقرار کردن نباشد روی احساس او نسبت به خود تاثیر خواهد گذاشت.
حل اختلافات
عزت نفس قویتر و مهارتهای گفتاری بهتر، میتوانند به کودک کمک کنند تا اختلافات خود را با دوستان و همسالانش به راحتی حل کند.
تقویت مهارتهای یادگیری
کودکی که می تواند به راحتی با اطرافیان ارتباط برقرار کند، در مدرسه نیز به مشکل برنخواهد خورد. میتواند در همهی مسائل با معلمان و دوستان خود مشارکت داشته باشد. همچنین در صورت بروز مشکل از آنها کمک بخواهد و چالشهای مختلف مدرسه را حل کند.
والدین چطور به توسعه روابط اجتماعی کودکان کمک کنند؟
والدین نخستین کسانی هستند که کودک از بدو تولد با آنان ارتباط برقرار میکند و تاثیر زیادی در نحوهی تعامل کودک با دیگر افراد خواهند داشت. با این حال ارزیابی والدین از میزان رشد فرزندشان در این زمینه دشوار است. باید بدانید که در هر بازهی سنی یک سری نکات وجود دارد که والدین می توانند برای حمایت از فرزند خود از آنها استفاده کنند. بازی زمان بسیار مناسبی برای رشد این مساله است. فرش های بازی که کودک امکان خلق داستان بازی را دارد و پدر و مادر ها همبازی های بچه ها می شوند از بهترین روش هاست.
روابط اجتماعی نوزادان و کودکان نوپا
در طول دو سال اول زندگی، تغییرات زیادی در حال وقوع است. کودک ممکن است نسبت به شما و دیگر افراد واکنش مثبت نشان دهد. به یک شی یا حیوان احساس وابستگی پیداکند. در کنار بقیه کودکان احساس اضطراب داشته باشد. از بزرگترها و کودکان تقلید کند. به راحتی تحت تاثیر احساسات والدین و اطرافیان قرار گیرد.
در این بازهی سنی فورا به نیازهای کودک پاسخ دهید. در هنگام تعامل با او تماس چشمی برقرار کنید. با نوزاد خود صحبت کنید و منتظر واکنش او بمانید. کودک خود را در فعالیت های روزمره مانند معاشرت با دوستان شرکت دهید. این کار به آنها نشان می دهد که چگونه با دیگران به طور صحیح ارتباط برقرار کنند.
روابط اجتماعی کودکان قبل از مدرسه
با شروع دوران پیش از مدرسه، کودک هنوز هم در ارتباط با کودکان و افراد دیگر احساس اضطراب دارد. او دوست دارد بیشتر از قبل کنجکاوی کند. با صراحت ابراز محبت میکند. از احساسات دیگران آگاهی بیشتری پیدا میکند. همچنین با کودکان دیگر همکاری میکند.
عشق خود را از طریق کلمات و در آغوش گرفتن او، نشان دهید. این کار به کودک یاد میدهد احساسات خود را بیان کند. با کودک خود به شیوهی همسالانش بازی کنید. این امر باعث تشویق او به انجام بازیهای گروهی میشود. شرایطی را فراهم کنید که او با کودکان دیگر تعامل داشته باشد و به کاهش اضطراب کودک در ارتباط با بقیه منجر شود.
روابط اجتماعی کودکان بعد از شروع مدرسه
در پنج سالگی و بعد آن، روابط اجتماعی کودک به سطح جدیدی میرسد. در این دوره کودکان ساعات بیشتری را با همسالان خود میگذرانند. طبیعیست که روابط دوستی آنها عمیقتر شود. آنها میخواهند دوستانشان را خوشحال کنند و هرچه بیشتر شبیه آنها شوند. از اوایل ده سالگی، کودکان ممکن است شروع به رد کردن نظر والدین در مورد دوستان و رفتارهای خود کنند.
با کودک خود راجع به مدرسه و دوستانش صحبت کنید. به کودکان این فرصت را بدهید که در مورد مشکلات خود صحبت کنند و به دور از هرگونه پیش داوری و قضاوت به حرفهای آنها گوش دهید. همچنین به کودکان بزرگتر اجازه دهید مشکلات روزمره را به تنهایی حل کنند.
به طور کلی باید بگوییم که رشد روابط اجتماعی کودکان موضوعی پیچیده است. اما والدین تا حد زیادی میتوانند در روند آن تاثیر مثبت داشته باشند. پس به والدین توصیه میشود با بالا بردن اطلاعات خود، در این راه فرزندانشان را هرچه بهتر یاری کنند. در پایان پیشنهاد میکنیم مقاله رفع خجالت و کمرویی کودکان با فرش بازی را هم مطالعه کنید.