پوسیدگی دندان در کودکان موضوعی‌ست که والدین باید بیشتر به آن توجه کنند. والدین باید مراقب بهداشت دهان و دندان‌های کودکان باشند تا سلامت آن‌ها به خطر نیوفتند.
پوسیدگی دندان‌ها یک بیماری عفونی است که علل مختلفی می‌تواند باعث شروع آن باشد. برای مثال باقی‌ماندن ذرات غذا روی دندان‌ها یکی از شایع‌ترین دلایل است. زمانی که ذرات ریز غذا بین یا روی دندان‌ها باقی می‌ماند، باکتری‌های داخل دهان شروع به تجزیه‌ی آن‌ها می‌کنند. در این زمان اسید تشرح شده توسط باکتری‌ها بر روی مینای دندان قرار می‌گیرد و به مرور باعث خرابی و پوسیدگی دندان‌ها می‌شود. این تنها یکی از علت‌ها بود. در ادامه به توضیحات بیشتری می‌پردازیم.
علائمی که با بروز آن‌ها، زنگ خطر پوسیدگی دندان در کودکان به صدا در می‌آید
- امتناع کودک از غذاخوردن
- تغییر رنگ لثه‌ها
- متورم و چرکی شدن لثه‌ها
- بوی بد دهان
- گذاشتن دست بر روی گونه‌ها
- بی‌قراری و گریه کردن هنگام غذا خوردن
- عفونت‌های دندانی
در صورت مشاهده‌ی هر کدام از این موارد باید هر چه سریع‌تر فرزند خود را برای چکاپ نزد دندان‌پزشک ببرید.
دلایل پوسیده شدن دندان‌ها
با وجود هر گونه مراقبت و رعایت بهداشت دهان و دندان، باز هم ممکن است در برخی موارد دندان‌های کودکان دچار مشکل شوند که می‌تواند علت‌های مختلفی داشته باشد:
مصرف بیش از حد شیرینی‌جات
خوردن شکلات، شیرینی، نوشابه، نوشیدنی‌های قندی و گازدار، تنقلات غیر مغذی و … اگر به طور مداوم مصرف شوند، در طولانی مدت باعث آسیب و از بین رفتن مینای دندان‌ها می‌شوند. شاید تعجب کنید اما مداوم بودن این مسئله اهمیت دارد. برای مثال خوردن یک کیک کامل در یک زمان، کمتر به دندان آسیب می‌رساند تا اینکه در طول روز هر بار یک قسمت از آن خورده شود.
عدم رعایت بهداشت دهان و دندان
مسواک زدن را نباید به عهده‌ی کودکان گذاشت. کودکان ممکن است اهمیت این مطلب را ندانند و آن را بازی فرض کنند. در این صورت نمی‌توانند به طور موثر از مسواک استفاده کنند. بهتر است این کار توسط خود والدین انجام شود. والدین باید حداقل دو بار در روز دندان‌های فرزند خود را به روش صحیحی مسواک بزنند و پس از سه سالگی از نخ دندان هم استفاده کنند.
مصرف برخی داروها
برخی کودکان به علت داشتن بیماری‌هایی، بیشتر از سایر کودکان دچار پوسیدگی دندان می‌شوند. برای مثال کودکانی که تحت شیمی‌درمانی قرار می‌گیرند یا کودکان مبتلا به آسم. در این صورت باید در طول درمان، تحت نظر دندان‌پزشک نیز قرار گیرند.
انتقال پوسیدگی از دهان بزرگسالان به کودک
والدین و بزرگسالانی که بیشترین ارتباط را با کودک دارند، می توانند یکی از علل پوسیدگی دندان‌های او باشند. میکروب استرپتوکوک موتانس یکی از میکروب‌هایی است که در دهان بزرگسالان باعث پوسیدگی دندان‌های آن‌ها می‌شود. غذا دادن به کودک با همان قاشقی که والد غذا خورده است، دادن میوه‌ی گاز زده و بوسیدن کودک از دهان، می‌توانند باعث انتقال این میکروب شوند.
شیرخوارگی بیش از حد
کودکانی که بعد از رویش دندان‌های شیری، به طور مرتب از شیشه شیر یا سینه‌ی مادر شیر میخورند بیشتر به پوسیدگی دندان دچار می‌شوند. خصوصا اگر قبل از خواب صورت گیرد، باقی‌مانده‌ی آن در دهان می‌ماند و پوسیدگی را سرعت می‌بخشد؛ چرا که هنگام خواب جریان بزاق کاهش می‌یابد و پاکسازی مناسبی انجام نمی‌شود.
پوسیدگی دندان در کودکان چه عوارضی دارد؟
حفظ دندان‌های شیری از این جهت ضروری‌ست که فضای لازم برای رویش دندان دائمی را در دهان نگه می‌دارد. اگر پوسیدگی‌ها به موقع درمان نشوند، دندان پزشک مجبور است دندان را بکشد. در این شرایط کودک مجبور است وسیله‌ای به نام فضا نگهدار را سال‌ها در دهان خود نگه دارد تا بعدا رویش دندان دائمی به مشکل نخورد یا نیاز به ارتودنسی نباشد.
همچنین پوسیدگی باعث ایجاد درد خواهد شد. در نتیجه غذاخوردن کودک با مشکل روبه‌رو می‌شود و نمی‌تواند آن را به خوبی بجود و منابع غذایی مورد نیاز بدنش تامین نمی‌شوند.
علاوه بر این‌ها، پوسیدگی دندان‌ها، در ظاهر کودک نیز تاثیر می‌گذارند و ممکن است اعتماد به نفس، زیبایی و روابط اجتماعی کودک به خطر بیوفتند.
چگونه از پوسیده شدن دندان‌های فرزندمان جلوگیری کنیم؟
مسواک زدن و رعایت بهداشت دهان
در هر سنی، از مسواک مخصوص کودکان استفاده کنید و بعد از هر وعده دندان‌ها را مسواک بزنید. در اوایل رویش دندان‌ها می‌توانید حتی از یک پارچه‌ی تمیز و مرطوب هم کمک بگیرید. همانطور که گفتیم، این کار را به فرزند خود واگذار نکنید و خودتان انجام دهید. می‌توانید برای نتیجه‌ی بهتر، تعداد دفعات مسواک زدن را تا ۴بار در روز هم افزایش دهید. اگر فرزند شما با مسواک زدن میانه‌ی خوبی ندارد، پیشنهاد می‌کنیم مقاله‌ی «چگونه کودکان را به مسواک زدن تشویق کنیم؟» را مطالعه فرمایید.
درمان پوسیدگی‌های دندان‌های والدین
قبل از هر چیز از سلامت دهان و دندان‌های خود اطمینان حاصل کنید تا از ورود میکروب گفته شده به دهان کودک جلوگیری شود. شما نزدیک‌ترین اشخاص به فرزند خود هستید و زمان زیادی را با آنان می‌گذرانید؛ پس در سلامت خود غفلت نکنید تا سلامت کودکتان به خطر نیوفتد.
چکاپ منظم دندان‌ها نزد دندان‌پزشک
قبل از رویش دندان‌ها نزد دندان‌پزشک مخصوص کودکان بروید تا کودک معاینه شود و توصیه‌های لازم و کاربردی را متوجه شوید. بعد از شروع رویش دندان‌ها نیز این کار را به طور مداوم انجام دهید.
فلورایدتراپی
یکی از روش‌های بسیار موثر جهت جلوگیری از پوسیدگی دندان‌ها و افزایش مقاومت مینای آن‌ها، فلورایدتراپی است. دندان‌پزشک با توجه به شرایط کودک مشخص می‌کند چه تعداد دفعاتی برای این کار لازم است.
فیشورسیلنت
این روش با پر کردن شیارهای دندان‌ها از تجمع ذرات غذا جلوگیری می‌کند و کمک می‌کند مسواک زدن و تمیز کردن دهان آسان‌تر انجام گیرد.
با وجود همه‌ی این‌ها، اگر باز هم دندان‌های کودک شما دچار آسیب شد نگران نباشید. متخصصین زیادی در این زمینه می‌توانند با درمان و ترمیم پوسیدگی‌های دندان‌ها، سلامت را به کودک شما بازگردانند.
