به خروج غیر ارادی ادرار هنگام خواب، شب ادراری گفته می‌شود. شب ادراری کودکان بستگی به توانایی آن‌ها در کنترل مثانه دارد و در هر شخص متفاوت است. نمی‌توان زودتر از زمان آن، از فرزند خود انتظار داشته باشید با این مشکل خداحافظی کند.
به طور کلی دو نوع شب ادراری وجود دارد. اولین نوع، شب اداری اولیه نامیده می‌شود. در این نوع، کودک همواره کنترلی بر روی مثانه‌ی خود نداشته است و محل خواب خود را خیس می‌کند. اما در نوع دوم که شب ادراری ثانویه نام دارد؛ کودک مدتی کوتاه و مشخص، حدود ۶ ماه، به هنگام خواب بر روی مثانه‌ی خود کنترل دارد و پس از آن مشکل شب ادراری را تجربه می کند.
شب ادراری می‌تواند علل مختلفی داشته باشد. با این مطلب همراه باشید تا آگاهی خود را نسبت به این موضوع افزایش دهید.
دلایل شب ادراری اولیه کودکان
به طور کلی می‌توان گفت در این نوع شب ادراری مهم‌ترین علت، ضعیف و نابالغ بودن سیستم عصبی کودک است. کودک نمی‌تواند در خواب تشخیص دهد که مثانه‌ی او پر شده است و بیدار نمی‌شود.
قدرت نگهداری ادرار را نیز در تمام طول شب ندارد. کودک در طول روز خیلی کم به دستشویی می‌رود و تا جای امکان ادرار خود را نگه می‌دارد. همچنین باید بدانید که حجم زیادی از ادرار کودکان، در غروب و طول شب تولید می‌شود.
در نتیجه، همه‌ی این‌ها منجر می‌شوند که صبح در تختی خیس و مرطوب بیدار شود.
دلایل شب ادراری ثانویه کودکان
- عفونت مجاری ادرار در کودک می‌تواند باعث ایجاد درد در قسمت تحتانی شکم، سوزش ادرار، تکرر ادرار و احساس نیاز شدید به دفع ادرار شود.
- استرس به علت قرارگرفتن در شرایط جدید خانه و یا مدرسه، اختلاف والدین، از دست دادن و مرگ یکی از افراد نزدیک به کودک می‌تواند باعث شب ادراری شود.
- ژنتیک والدین بر روی فرزند نیز تاثیر دارد. اگر یکی یا هر دو والد بعد از ۵ سالگی مشکل شب ادراری را تجربه کرده باشد، به احتمال زیاد برای کودک نیز اتفاق می‌افتد.
- اگر کودک مبتلا به دیابت باشد، سطح قند خون (گلوکز) در بدن بالا می‌رود و این اتفاق باعث افزایش دفع ادرار خواهد شد.
- اگر در اعصاب مرتبط با دفع ادرار، ماهیچه‌ها و برخی اندام‌های بدن مشکل و ناهنجاری وجود داشته باشد می‌تواند منجر به مشکلات ادراری شود.
- وقفه تنفسی در خواب و خر و پف باعث می‌شوند راه تنفسی مسدود شود. زمانی که نفس کشیدن متوقف شود تعادل شیمیایی در مغز تغییر می‌کند و این موضوع می‌تواند به شب ادراری منجر شود.
- بیماری‌های کلیوی و بیماری‌های مثانه باعث می‌شوند کودک کنترلی بر روی ادرار خود نداشته باشد.
تاثیر روانی شب ادراری
شب ادراری می‌تواند تاثیر منفی زیادی بر کودک بگذارد. این اتفاق بر روی اعتماد به نفس او به شدت تاثیر می‌گذارد. احساس شرمندگی، اضطراب و خجالت از شب‌ادراری می‌تواند کودک را گوشه‌گیر کند.
همواره به خود یادآوری کنید که این موضوع تقصیر کودک نیست. او خود به اندازه‌ی کافی از این بابت اذیت می‌شود. هیچ‌گاه او را تنبیه و سرزنش نکنید و همواره در کنار او باشید. به کودک خود آرامش دهید تا بداند تحت هر شرایطی دوستش دارید، از او حمایت می‌کنید و باعث شرمندگی شما نیست.
در خانه برای جلوگیری از شب ادراری چه کنید؟
در اکثر مواقع شب ادراری کودکان با رعایت نکاتی ساده حل می‌شود. برای مثال نزدیک غروب به بعد اجازه ندهید کودک مایعات زیادی بنوشد. در هنگام شام خوردن نوشیدنی‌های معمولی در حجم کم اشکالی ندارد اما از خوردن نوشیدنی‌های گاز دار، کافئین‌دار و مرکبات جلوگیری کنید.
حتما قبل از خواب فرزند خود را به دستشویی ببرید. به مرور زمان به کودک یاد بدهید که باید به بیدار شدن به هنگام خواب و دستشویی رفتن توجه کند. برای گرفتن نتیجه‌ی موثرتر از این کار، بهتر است دسترسی به دستشویی را برای او آسان‌تر کنید. گاهی کودکان به علت تاریکی و طولانی بودن راه از رفتن به دستشویی خودداری می‌کنند. مسیر را با استفاده از یک چراغ‌خواب روشن بگذارید. می‌توانید از توالت‌های متحرک و قابل حمل برای کودکان نیز استفاده کنید.
چه هنگام باید به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر درمانهای خانگی تاثیری نگذاشت، تصمیم برای مراجعه به پزشک بستگی به شدت اوضاع و تاثیر آن بر روی کودک دارد. اگر کودک علائم خاصی ندارد و فقط در هنگام خواب دچار شب ادراری می‌شود لزومی به مراجعه به پزشک نیست.
اما به طور کلی پزشک اطفال یا پزشک خانوادگی می‌تواند تشخیص دهد که شب ادراری کودک از نوع اولیه است یا ثانویه. پس از تشخیص نوع آن، اگر علتی خاص و پیچیده برای شب ادراری کودک تشخیص داده شد یا درمانهای متداول نتیجه‌ای نداشت، بهتر است به متخصص اورولوژی مراجعه شود.
تقریبا همه‌ی انواع شب ادراری‌ها در آخر قابل درمان هستند. پس جای هیچ نگرانی نیست. تنها در این راه صبور بوده و تحت هر شرایطی به کودک احساس با ارزش بودن و اعتماد به نفس دهید. اگر تجربه‌ی مشابه در این زمینه داشته‌اید، می‌توانید از خاطرات خود برای فرزندتان تعریف کنید تا بداند تنها نیست و شب ادراری ممکن است برای هر شخصی پیش آمده باشد.
